Mej. Palomar

De hele ochtend had het pijpenstelen geregend. Toen juffrouw Palomar om twee uur de deur uit liep was het net droog. Voorzichtig werden er stukjes blauw zichtbaar. De grijze deken veranderde in een stoet grote slagroomtoeten. Op het moment dat zij de eerste voet op het strand zette brak de zon door. Badend in het licht dankte ze de engelen. Haar lijf stram en breekbaar, haar hoofd gebogen.

Ze was op zoek naar verlichting. Verlichting van haar pijnen, verlichting van haar denken, verlichting van alle oude patronen die haar vasthielden in een verstoord bewustzijn. Gevangen in ziekte, gevangen in beperking. Ze keek achterom naar het dorp en zag Lacanau-Océan in de zon liggen. Het lichtpuntje dat ze zocht. Ze draaide zich om en liep naar de horizon, de zon achterna.

Zeven jaar geleden was ze vertrokken uit haar geboorteland. Ze was gaan zwerven door Europa, als dakloze. Afhankelijk van de vriendelijkheid van anderen om haar kost en inwoning te geven. Ze poetste in huizen, behandelde de zieken, verzorgde de ouderen, werkte in een jeugdherberg en hielp mee in kloosters. Als ze klaar was met werken, danste ze op het strand, schilderde ze zandkorrels en speelde muziek voor de elementen.

Onzeker bij iedere stap, zorgvuldig voelend probeerde ze zo vanaf 2012 haar eerste stapjes te zetten in een nieuwe wereld. In steden voelde ze dat ze verkommerde en daarom trok ze naar de zee. Tussen de elementen vond ze haar nieuwe plek. Een plek vol storm en wind, stortbuien en regenbogen, licht en koude.

Af en toe voelde ze zich net een koordanser. Midden in haar puberteit was ze gestopt met groeien. Haar lichaam had het figuur van een vijftienjarig meisje, maar juffrouw Palomar was 55. Met haar tengere jongensachtige figuur, haar liefdevolle blik en wijze hart maakte ze diepe indruk op mensen. Er straalde iets bijzonders van haar uit. Ze leefde in twee werelden, één voet op de aarde en één voet in het licht. Een spagaat. Zolang ze zorgvuldig voor dat tere lijfje zorgde ging het goed, maar als ze teveel van zichzelf ging eisen viel ze neer.

Op 1 april ging het mis, ze viel van de fiets. Dat is geen grap. Op de weg naar het klooster zeiden haar botten krak. Haar linkerarm en heup waren gebroken, haar vrouwelijke ontvankelijkheid gedeukt.

Ze kwam plat te liggen in Lavaur, ooit een thuishaven van de Katharen. Verplicht moest ze een half jaar rust nemen. Gekluisterd aan bed ging ze de taal leren. Ze voelde zich hulpeloos omdat ze niet kon communiceren met het ziekenhuispersoneel. Bonjour madam, je suis vegetarienne, avez vous pain sans glüten et yaourt de soy? Merci beaucoup, bon journée.

De twaalf weken in het ziekenhuis probeerde ze positief en vol goede moed te blijven. Ze behandelde zichzelf met alle technieken die tot haar beschikking stonden. Ze werd gedragen door de liefde van haar vrienden en door de vele monniken die haar kwamen bezoeken. Er werd voor haar gebeden en er werd voor haar gezorgd.

Tja, daar lag ze dan, in een ziekenhuisbed samen met haar eigen gedachten. Wat heb ik fout gedaan? Wat is de les die hierin schuilt?

Het was niet de eerste keer dat mevrouw Palomar van de fiets viel, het was de derde maal.

Iedere keer die fiets... dacht ze.

Af en toe was het haar zwaar te moede en voelde ze zich kwetsbaar en alleen. Dan kwamen de tranen. Ontredderd in een donkere ziekenhuiszaal, met de voetstappen van zusters op de gang. Engelen met een rood kruisje op het hart gespeld met daarnaast geschreven op wit karton, de zachtheid van hun voornaam. Merci, Angelique!

Barbara

Le Couloir

Dans le couloir,
Il y a des anges
En sandales
Et en blouses blanches
Qui portent, accroché
Sur leur coeur,
La douceur de leur prénom.

Barbara (1986)

Keerpunt

Eindelijk liep ze daar weer. Het was springtij en het stormde. Het water kwam hoog en ze baande zich een weg door het mulle zand onderaan de duinpan. De pin in haar heup voelde ze bij iedere stap. Toch was de pijn maar bijzaak. Hier bij de zee kon ze opladen. Alle zintuigen waren alert en werden volledig in beslag genomen door de zee. Het gebulder van de golven, het schuim dat over het strand geblazen werd, de geur en smaak van zoute druppeltjes op haar gezicht, de zachte stenen en schelpen in haar hand. De zee sprak tot haar, die was haar thuis.

Iedere dag, zeven dagen lang, ging ze naar zee, zich lavend aan de levendigheid van de oceaan. Driemaal met eb, viermaal met vloed. Ze kon weer dansen aan zee, stap voor stap, voorzichtig voelend of het niet teveel wordt. De last loslaten en de kracht vergroten. Juffrouw Palomar slurpte de zee op alsof het voeding was. Ze leefde op en kon iedere dag een stuk verder lopen. Vanuit Lacanau Océan liep ze het strand in zuidelijke richting af, de zon in de ogen kijkend. Dankbaar voor de opleving in haar lichaam. Ze was weer de oude aan het worden.

Iedere wandeling leek zich af te spelen in een andere wereld. Nooit was de zee hetzelfde, de golven soms in galop, soms kalm terugdeinsend. Nooit was het strand hetzelfde, de ene keer vol met voorwerpen, de andere keer schoongespoeld. Nooit was de lucht hetzelfde, soms met reusachtige witte watten, soms donker en dreigend. Nooit was de wind hetzelfde, soms gierend en koud, soms zacht en omhullend. Juffrouw Palomar was ook iedere dag anders, ze transformeerde door de zee.

De zon liet zich iedere wandeling wel even zien. De wolken braken dan open en stralen zonlicht verwarmden haar lijf. Ze ontving het als een kado en was dankbaar. De periode van het ongeluk had veel pijn bloot gelegd, ook diepe wonden van vroeger. Iets van die oude wonden was aan het helen in haar. Ze had geleerd om afhankelijk te zijn, aangewezen op de goedheid van anderen. Ze verwonderde zich over al de hulp, die haar op wonderlijke wijze was toegevallen. Hoe stralend, dat licht!

Na zeven jaar was ze moe van al het zwerven en had ze behoefte aan vastigheid. Maar eigenlijk wilde ze ook het leven laten stromen zoals het gaat, accepteren waar de wind haar heen voert. Net als de golf niet weet op welk strand het avontuur eindigt, zo wist ook juffrouw Palomar niet waar ze moet gaan wonen. Waar slaat zij het anker uit? Is er ergens een plekje voor haar?

Grote onzekerheid speelde juffrouw Palomar parten. Iedere keuze gaf haar keuzestress. Bij iedere beslissing ging ze na wat werkelijk het juiste besluit is. Klopt het wat ik doe, ga ik niet tegen de stroom in? Ze wikte en woog wat af, en nam zelfs het bewustzijn van een zandkorrel nog serieus. Doe ik niets of niemand geweld aan? Dat was haar grootste zorg.

Juffrouw Palomar voelde zich een gewond zeehondje, een gebroken zeepaardje of een ter aarde gestorte Jan van Gent. Ze voelde zich de steen, de schelp of het veertje. Ze was de golf, de zee, de onderstroom en de schuimkoppen. Ze was de striemende regen op haar gezicht. Ze was al datgene waardoor ze werd aangeraakt. Maar wie was ze eigenlijk zelf? Wat was haar eigen stem?

Haar hele leven had zij zichzelf weggecijferd. Ze had klaargestaan voor anderen. Nu stonden er mensen klaar voor haar. Dat voelde onwennig. Ze voelde zich gedragen, maar daarmee was nog niet duidelijk hoe ze met haar leven verder moest. Ze vond het moeilijk een stap te zetten, uit eigen kracht, in een eigen richting.

Het werd al bijna donker. Juffrouw Palomar had drie uur aan een stuk gelopen, haar voeten gloeiden. Het laatste stuk trok ze de schoenen uit. Ze vond het altijd wonderlijk om te merken wat dat met haar deed. Met blote voeten stond ze in direct contact met de aarde. Daardoor werd binnen enkele minuten haar hoofd rustig, helder en leeg. De vragen en twijfels vielen weg en ze wist wat ze moest doen, sterker nog, ze deed het gewoon. Niet denken maar doen, dacht ze. Ze vertrouwde op haar benen en liep mee in de stroom van de oceaan, terug naar het dorp aan de horizon.

Ze wist het zeker, haar toekomstige thuis was aan zee.